Krijgt Trump een luxe jet van Qatar als nieuwe Air Force One?

President Donald Trump krijgt naar verwachting een luxe jet van Qatar om als nieuwe Air Force One te gebruiken.
Het geschenk roept vragen op over de bepaling over buitenlandse giften in de Amerikaanse grondwet.
“Zo’n groot geschenk van een buitenlandse regering is nog nooit eerder vertoond in de geschiedenis van ons land”, zegt hoogleraar rechten Jessica Levison.
Lees ook: Trump zorgt wereldwijd voor zware dip in populariteit van VS – zelfs Poetin en Xi kunnen op meer sympathie rekenen

Het nieuws dat de regering van de Amerikaanse president Donald Trump een luxe jet gaat ontvangen van de koninklijke familie van Qatar roept veel vragen en kritiek op van juridische experts.

De belangrijkste zorg is de clausule over buitenlandse giften in de Amerikaanse grondwet, waarin staat dat iemand die deel uitmaakt van de regering geen geschenken en voordelen mag accepteren uit het buitenland zonder toestemming van het Congres.

“Dit schendt absoluut de bepaling over buitenlandse giften, tenzij het Congres toestemming geeft”, zegt Richard Painter tegen Business Insider, voormalig hoofdadvocaat ethische zaken van het Witte Huis in de regering van George W. Bush en hoogleraar ondernemingsrecht aan de Universiteit van Minnesota. “Dat het toestel na vier jaar naar zijn presidentiële bibliotheek gaat, verandert daar niks aan.”

De gift van Qatar, een Boeing 747-8 jumbo jet, zal worden gebruikt als de nieuwe Air Force One, meldden meerdere media zondag op basis van anonieme bronnen en dat nieuws werd maandag bevestigd door het Witte Huis.

“De Qatarese regering heeft vriendelijk aangeboden een vliegtuig te doneren aan het ministerie van Defensie. De juridische details daarvan worden nog uitgewerkt”, zei een woordvoerder tegen Fox News.

Het toestel wordt gedoneerd aan de presidentiële bibliotheek als de termijn van Trump erop zit. Een nieuwe 747-8 kost zo’n 400 miljoen dollar. Het Witte Huis zegt zich geen zorgen te maken dat Qatar iets terugverwacht voor het dure cadeau.

Trump bevestigde het nieuws zondagavond al min of meer in een bericht op Truth Social. “Dus het feit dat het ministerie van Defensie een 747-toestel ZONDER KOSTEN CADEAU gaat krijgen om de 40 jaar oude Air Force One tijdelijk te gaan vervangen, in een hele openbare en transparante transactie, stoort de corrupte Democraten zo dat ze willen dat we de VOLLE MEP betalen voor het vliegtuig”, schreef Trump.

De Qatarese media-attaché in de VS, Ali Al-Ansari, laat BI in een verklaring weten dat de 'transfer' van een toestel om tijdelijk te dienen als Air Force One "momenteel wordt overwogen", dat de kwestie "wordt bekeken door juridische experts" en dat er "nog geen beslissing" is genomen.

Een 'ongekend' geschenk

Jessica Levinson, hoogleraar rechten en directeur van het Public Service Institute aan de Loyola Law School, zegt dat naast de grondwettelijke clausule over buitenlandse geschenken, ook federale wetgeving om de hoek komt kijken, zoals de Foreign Gifts and Decorations Act en anti-omkoopwetten.

"Maar los van de juridische context, is het ook de vraag of er bij zo'n geschenk geen sprake is van belangenverstrengeling of corruptie", zegt ze tegen Business Insider.

Woordvoerder Karoline Leavitt van het Witte Huis zegt in een verklaring tegen Business Insider dat elke gift van een buitenlandse regering "altijd wordt geaccepteerd in overeenstemming met alle geldende wetten".

Levinson wijst ook om de omvang van het geschenk. "Misschien is wel het belangrijkste om voor ogen te houden is dat het accepteren van zo'n groot geschenk van een buitenlandse regering nog nooit eerder is vertoond in de geschiedenis van ons land", legt Levinson uit. "Dus we hebben geen historisch vergelijkingsmateriaal voor deze situatie."

Volgens Painter is het aan het Congres om onderzoek te doen naar de schending van de clausule over buitenlandse giften en een mogelijke impeachmentprocedure te starten.

Politieke reacties

Het nieuws over de mogelijke schenking kon online op heel wat kritiek rekenen van prominente Amerikaanse Democraten en op z'n minst één extreemrechtse activist met nauwe banden met Trump.

"Er is niks 'America First' aan de Air Force One, aangeboden door Qatar", schreef fractieleider Chuck Schumer van de Democraten in de Senaat op Facebook. "Het is niet zomaar omkoping, het is buitenlandse invloed van de bovenste plank met extra beenruimte."

De Democratische afgevaardigde Adam Schiff citeerde op X een deel van de clausule voor buitenlandse giften en schreef daarbij: "Het is vrij duidelijk dat een 400 miljoen dollar kostend 'luchtpaleis' van een buitenlandse emir hieraan voldoet. De corruptie is schaamteloos."

Trump oefent druk uit op Boeing over de levering van de volgende Air Force One, die achterligt op schema en het budget overschrijdt.

Boeing werd in 2015 gevraagd om twee nieuwe presidentiële vliegtuigen te leveren. De levering was aanvankelijk gepland voor 2024, maar werd later uitgesteld tot 2027 of 2028. Vorige week zei een functionaris van de Amerikaanse luchtmacht dat Boeing de nieuwe Air Force One-jets al in 2027 zou kunnen leveren, als Trump nog aan de macht is.